خبرگزاری مایر، گروه فرهنگ و ایده: کانون اندیشه طی یک هفته گذشته شاهد رویداد و مناسبت خاصی نبوده است، بلکه چندین نشست علمی و رونمایی از کتاب برگزار کرده است که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم. با این حال، دنیای نشر طی هفته گذشته با کتاب های خوب رونق داشته است که به برخی از آنها می پردازیم.
گفتنش آسان، انجامش سخت
دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای در مشهد، همایش «تفسیر مبانی حکومت دینی در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای» را در حوزه علمیه نواب برگزار کرد. حسن رحیم پور ازغدی در این نشست گفت: گفتنش آسان، اجرا سخت است، همه باید کمک کنند، برخی می گویند روحانیت از انقلاب به بعد احترامش را از دست داده است، اصلا اینطور نیست، بله، کی به روحانیت گفته که وقتی اسلام رعایت نمی شود. ، باید به روحانیت احترام گذاشت و حوزه نمی دانست که آنها وظیفه دارند با فحشا و رفتارهای نابهنجار مخالفت کنند.
حجت الاسلام رضا غلامی نیز در نشست رسانه ای دومین همایش ملی مقابله با آسیب های اجتماعی از وضعیت تشکل های اجتماعی از منظر اسلام گلایه کرد و گفت: خوشبختانه در دولت جدید شاهد شکل گیری قاطعیت هستیم. بنابراین، وزارت کشور نه ایده مرکزی روشنی برای مقابله با آسیب‌ها داشت و نه به سازمان‌های اجتماعی برای تشکیل یک حرکت فراگیر در زمینه آسیب‌های اجتماعی رسید.امروز پس از گذشت چند ماه از روی کار آمدن دولت سیزدهم، وظایف سازمان‌های اجتماعی کشور و برنامه‌های آن همچنان نامشخص است.
ضمن اشاره به نام گورامی به این نکته نیز اشاره کنیم که وی هفته گذشته با حکم وزیر علوم به سمت ریاست پژوهشگاه فرهنگ و جامعه منصوب شد.
آیا این پایان عزت اسلامی است؟
اما هفته گذشته مطلبی از آیت الله محقق داماد در روزنامه اطلاعات منتشر شد که در آن ایشان از وضعیت معیشتی آن مرحوم ابراز تأسف کردند؛ چندی پیش در سیمای جمهوری اسلامی کشور عزیزمان دیدم. ایران در برخی نقاط گروهی از اهداکنندگان غذا بسته های غذایی را جلوی دوربین بردند تا بین مردم توزیع کنند. متاثر شدم و از زندگی خود پشیمان شدم و با خود گفتم: آیا این پایان عزت اسلامی است؟
وی در بخشی دیگر از این یادداشت بیان می کند که وضعیت زندگی روزمره ما به طرز فکر و طرز تفکر عمومی و همچنین شناخت ما از دین بستگی دارد. آیا می توان انکار کرد که جهل دینی یکی از علل و عوامل مؤثر بر زندگی فلاکت بار ما در این دنیاست؟ زندگی آنقدر تلخ و دردناک است که ما به خاطر جهل دینی و تصور الهی از همه تلخی ها و رنج ها شادی می کنیم، زندگی در واقع مرده است، اما همه زندگی خود را به عنوان تمام زندگی خود ببینید و چشم اندازی خیالی را تصور کنید به این امید که ما با آموزه های نادرست برای خود فضاهای نادرستی ایجاد کرده ایم. همچنین می‌دانم افرادی که این مسئولیت را بر عهده می‌گیرند باید مهارت‌های تصمیم‌گیری درستی داشته باشند تا مبتکران و متخصصان کشور شروع به سکونت کنند، مشاغل پایدار برای همشهریان خود ایجاد کنند و درآمد کافی داشته باشند. اپراتورها باید دانش پیش بینی، پیش بینی و مدیریت رویدادها را قبل از وقوع داشته باشند. به گفته سعدی شیرازی: «به لقمان گفتند حکمتت را از کجا آموختی؟» به نابینایان گفت تا نبینند راه نرو. قبل از بیرون رفتن، قبل از ازدواج مردانگی خود را امتحان کنید و با من ازدواج کنید!!
جلسه دیگری که در هفته گذشته برگزار شد، سلسله جلسات فوق العاده در موسسه نظارت بر مدارس شورای نگهبان بود که حجت الاسلام پارسانیا در آن سخنرانی کرد. وی در این دیدار فارابی را بنیانگذار فلسفه اسلامی معرفی کرد و گفت: فارابی را پایه گذار فلسفه اسلامی می دانند و بیشتر آثار او متعلق به حکمت عامیانه است. فارابی در غیبت جزئی زندگی می کند و نظام سیاسی آرمانی مدینه فاضله در عصر غیبت را نظریه پردازی می کند. در این صورت هیچ یک از ما وحی نداریم و اجتهاد باید جای آن را بگیرد. مجتهد چگونه باید به سنت پایبند باشد، تکلیفش چیست، علمش چیست؟ جالب اینجاست که فارابی نویسنده ای بسیار گزینشگر بود، اما رساله یک صفحه ای او سرنوشت تاریخ فلسفه را تغییر داد. این دلیل شکل گیری فلسفه اسلامی است.
اما هفته گذشته گروه صمت نیز جلسه ای برای بزرگداشت و نقد نوشته های احمد احمدی رئیس فقید این گروه برگزار کرد که شاهین اعوانی قائم مقام صمت، حامی ده رضا هادمی، حجت الاسلام والمسلمین سعید در میان بسیاری از اندیشمندان حضور داشتند. طاها مرغتی از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران و وحید احمدی فرزند آن مرحوم حضور داشتند و به ایراد سخنرانی پرداختند. اعوانی در این همایش که از مرحوم احمدی صحبت می کرد، گفت: ایشان گاهی در تدریس فلسفه اسلامی از نمونه هایی از فلسفه غرب استفاده می کردند. یک بار به او گفتم که ما دکارت را تمام نکرده ایم پس چرا از ما انتقاد می کنی؟ احمدی گفت که بسیاری از این دانشجویان ممکن است چیزهایی را بعد از دانشگاه فراموش کنند، اما آنچه کانت یا دکارت گفته اند در ذهن آنها جا افتاده است. امروز جای این بزرگان خالی است اما توانسته اند نسلی را در زمینه فلسفه و سیاست تربیت کنند.
آخرین پیوندی که می خواهیم به آن اشاره کنیم، بررسی عبدالمجید مبلغی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و فرهنگ، کتاب سیر تحول هویت شیعه تا پایان مکتب تشیع در بغداد، در خانه اندیشمندان انسان گرا است. فدای مهربانی، استاد دانشگاه تهران که در این همایش حضور داشت، گفت: انتقاد اصلی من به رویکرد گفتمانی این است که وقتی از یک دوره و گفتمان تاریخی صحبت می کنیم، گفتمان منطق خاص خود را دارد. فرم، که اساس دیدگاه پارادایمیک است. نقد من به این رویکرد تاریخی این است که وقتی می گوییم گفتمان گفتمان تاریخی است، گفتمان گفتمان فرهنگی است و گفتمان گفتمان سیاسی است، اولین چیزی که به ذهن می رسد قواعد بازی برای همه است. این کلمات متفاوت است. اگر نگاه ما به شیعه مادی گرایانه باشد، بسیار منطقی است. اما آیا می توان هویت ذاتی شیعه را در نظر گرفت؟ زیرا در گفتمان، نسبت بین دال و مدلول، نسبتی شناور است.
بازار نشر چگونه است؟
اما در دنیای نشر، هفته گذشته کتاب های زیادی در دنیای نشر منتشر شد که ما تنها به چند مورد از آنها می پردازیم. روانکاوان در تابستان و پاییز 2009 قبل از همه‌گیری کووید-19 در مؤسسه فلسفه حکمت برگزار شدند. این سخنرانی‌ها نظریه لاکانی را در نکات جدید در روانکاوی و ریشه‌های آن در روانکاوی فرویدی، فلسفه، زبان‌شناسی، پدیدارشناسی و غیره معرفی می‌کنند. این کتاب توسط انتشارات سیب قرمز منتشر شده است.
«فلسفه دریدا» نوشته مارک دولی و لیام کاوانا با ترجمه نادر خسروی کتاب دیگری است که به تازگی توسط نشر نی منتشر شده است. این کتاب دو هدف را دنبال می‌کند: اول، تلاش می‌کند تا توضیحی روشن و قابل دسترس از فلسفه ژاک دریدا ارائه دهد. دوم، استدلال می کند که دریدا در درجه اول به مسائل مربوط به حافظه و هویت توجه دارد. تز اصلی این کتاب این است که درک نادرست از فلسفه دریدا از ابهام سبک نگارش او ناشی می شود. دلیل دیگر این سوء تفاهم ها این است که منتقدان تلاش چندانی برای توصیف آثار او بر روی یک موضوع اساسی انجام نمی دهند. در عوض، ما ادعا می کنیم که آثار مختلف دریدا را می توان بر اساس چنین مضمونی توصیف کرد که به آنها انسجام و ساختار می بخشد.
«گنگ خواب دیده» تحلیلی است از اولین برخورد ایرانیان با تمدن جدید غرب. کتاب توسط بهزاد جام بزرگ و مقدمه آن توسط رضا داوری اردکانی نوشته شده است. در این اثر 27 سفرنامه 23 نفری از نظر محتوایی تحلیل شده است که این سفرنامه از دوران فتحعلی شاه قاجار تا زمان نهضت مشروطه است.
سرانجام، بیستمین شماره نشریه سیاست، مجله حرفه ای اندیشه سیاسی، با طرح جلدی توسط رهبر پروتستان مارتین لوتر منتشر شد. در این شماره گفتگوها و یادداشت های مبسوطی در مورد کلیسای پروتستان رهبر مارتین لوتر منتشر شده است که پرونده اصلی آن به مناسبت پانصدمین سالگرد صدور فتوای کلیسای کاتولیک علیه لوتر به وی اختصاص یافته است.